Édouard Eugène Désiré Branly (ur. 23 października 1844 w Amiens, zm. 24 marca 1940 w Paryżu) – francuski fizyk, lekarz, jeden z pionierów radia. Wynalazca koherera. Po ukończeniu szkoły średniej studiował w École normale supérieure. W 1868 rozpoczął pracę w laboratorium fizycznym paryskiej Sorbony, w 1873 otrzymał doktorat z fizyki. W 1870, w trakcie wojny francusko-pruskiej służył jako inżynier wojskowy. W 1875 opuścił Sorbonę. Podjął studia medycznych w 1877, które zakończył w 1882 pracą na temat kolorymetrycznego oznaczania poziomu hemoglobiny w krwi. W późnych latach 80. XIX w. Branly powrócił do badań naukowych, koncentrując się na wpływie promieniowania elektromagnetycznego na przewodnictwo różnych substancji. W 1890 użył iskier z maszyny elektrostatycznej jako źródła ultrafioletu. Stwierdził przy tym, że rurka wypełniona utlenionymi opiłkami żelaza pod wpływem iskier zmniejsza swój opór o kilka rzędów wielkości, nawet jeżeli znajduje się w innym pomieszczeniu i jest oddalona o kilkadziesiąt metrów. Urządzenie to Branly nazwał radioconductorem, stało się ono później powszechnie znane pod nazwą koherer. Dalsze prace, opublikowane w następnym roku, dotyczyły roli anteny a także blokowania fal radiowych przez klatkę Faradaya. Branly nie opatentował swojego wynalazku, bezpłatnie dostarczał swoje koherery wszystkim zainteresowanym. W 1899 prowadził wraz z Eugène Ducretetem próby łączności dalekiego zasięgu z Wieży Eiffla. W 1915, podczas I wojny światowej Branly zbudował optyczny telegraf pracujący w podczerwieni. Osiągnął zasięg około 20 kilometrów. Branly zmarł w 1940, w wieku 96 lat. Wynalazek koherera był rozwijany przez Olivera Lodge'a, który jest autorem nazwy „koherer”. W 1900 Branly otrzymał za wynalazek koherera złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu. Został kilkukrotnie uhonorowany Legią Honorową. W roku 1900 został jej kawalerem, w 1933 oficerem, a w 1938 otrzymał Krzyż Wielki. W 1911 został członkiem Akademii Francuskiej. W 1939 został komandorem Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego.
Schemat pierwszego koherera, wynalezionego w 1890 r. przez francuskiego naukowca Édouarda Branly'ego, stosowanego w pierwszych odbiornikach radiowych. Coherer był pierwszą praktyczną konstrukcją odbiornikiem fal radiowych, używanym w pierwszych systemach komunikacji radiowej przez Olivera Lodge, Alexandra Stepanovicha Popova i Guglielmo Marconiego do około 1910 roku. Składa się z rurki (1) zawierającej opiłki żelaza (3), będący w kontakcie z dwoma parami elektrod (2,4 i 5,6) Górna i dolna elektroda (2,4) były podłączone do anteny dipolowej w celu odbioru fal radiowych, a boczne elektrody (5,6) do obwodu prądu stałego składającego się z baterii i galwanometru. Kiedy sygnał radiowy z nadajnika radiowego został odebrany przez antenę i przekazany na elektrody, powodował, że opiłki żelaza zaczynały przewodzić prąd. Pozwalało to na przepływ prądu z baterii przez urządzenie i rejestrowanie go przez galwanometr, wskazujący obecność fali radiowej. Aby przywrócić coherer do stanu wysokiej oporności, opiłki musiały zostać wstrząśnięte przez stukanie w rurkę (1). Trzpień obrotowy (2) u góry umożliwiał regulację nacisku na opiłki. Branly użył elektrod bocznych (5, 6) w doświadczeniach do pomiaru rezystancji opiłek ustawionych pod kątem prostym do prądu płynącego z anteny, ustalając, że przewodność opiłek wzrastała we wszystkich kierunkach.
Źródło: Wikipedia